Skocz do zawartości


Zdjęcie

Dz 11:26


  • Please log in to reply
3 replies to this topic

#1 Jacek

Jacek

    Początkujący (1-50)

  • Goście
  • Pip
  • 79 Postów

Napisano 2006-05-27, godz. 20:35

Uwaga, poniższe rozumowanie jest tylko ludzką próbą zrozumienia praw Bożych w oparciu o natchnione pisma i wymaga wnikliwego sprawdzenia i rozważenie z modlitwą.
Bezmyślne stosowanie grozi utratą możliwości życia wiecznego.


1 Jana 4:1 „Umiłowani, nie każdej natchnionej wypowiedzi wierzcie, lecz sprawdzajcie natchnione wypowiedzi, czy pochodzą od Boga, ponieważ wyszło na świat wielu fałszywych proroków.”


W przekładzie Nowego Świata w Dziejach Apostolskich 11:26 podano, że nazwa Chrześcijanie została nadana przez Boga, tymczasem wiele źródeł podaje, że tak przezwali ich poganie. Proszę przeanalizujmy ten temat.

Proszę sprawdźmy i porównajmy kilka przekładów:
PBG - Biblia Gdańska
PBT - Biblia Tysiąclecia
PBW - Biblia Warszawska
PBWP - Biblia Warszawsko Praska
PBNŚ - Biblia Nowego Świata

Dzieje 11:26
PBG I bawili się przez cały rok przy onym zborze, i uczyli mnóstwo wielkie; a najpierwej w Antyjochii uczniowie nazwani są Chrześcijanami.
PBT A kiedy go znalazł, przyprowadził do Antiochii i przez cały rok pracowali razem w Kościele, nauczając wielką rzeszę ludzi. W Antiochii też po raz pierwszy nazwano uczniów chrześcijanami.
PBW a gdy go znalazł, przyprowadził go do Antiochii. I tak się ich sprawy ułożyły, że przez cały rok przebywali razem w zborze i nauczali wielu ludzi; w Antiochii też nazwano po raz pierwszy uczniów chrześcijanami.
PBWP Kiedy zaś go znalazł, przyprowadził do Antiochii i przez cały rok pracowali razem w Kościele, głosząc naukę wielkim rzeszom. Właśnie w Antiochii po raz pierwszy poczęto nazywać uczniów Chrystusa chrześcijanami.
PBNŚ a znalazłszy go, przyprowadził go do Antiochii. Tak doszło do tego, że przez cały rok zgromadzali się z nimi w zborze i nauczali sporą rzeszę; i po raz pierwszy właśnie w Antiochii dzięki Boskiej opatrzności nazwano uczniów chrześcijanami.

W przypisie do Biblii tysiąclecia przy tym wersecie mamy przypis:
„Chrześcijanami nazwali poganie wyznawców Chrystusa. Sami chrześcijanie nazywali siebie ‘’uczniami’, ‘braćmi’, ‘świętymi’.

Wynika z tego, że nazwa Chrześcijanie to przezwisko nadane przez pogan, tymczasem przekład Nowego Świata sugeruje, że nazwę tę nadał Bóg.

W oryginale mamy tu greckie słowo ‘Χρημάτισμαι’ i w interesującym nas wersecie oddano go - ‘nazwani’, ‘nazwano’, ‘dzięki Boskiej opaczności’.

Słowo to występuje na ogół w takich odmianach:

χρηματίζω,
futurum activum - χρηματίσω,
aoristum activum – έ χρημάτισα,
aoristum passivum – έ χρηματίσθην,
perfectum passivum – κε χρημάτισμαι,
Jest też blisko spokrewnione ze słowem:
χρηματισμός, δ; -ου, - Boska wypowiedź, wyrocznia, postanowienie

Proszę sprawdźmy w konkretnych przykładach jak w innych miejscach Biblii jest tłumaczone to słowo.

W identycznej formie występuje słowo to w liście do Hebrajczyków 8:5;
Hebr. 8:5
PBNŚ a którzy pełnią świętą służbę w symbolicznym wyobrażeniu oraz cieniu rzeczy niebiańskich; tak jak Mojżesz, gdy miał dokończyć namiot, otrzymał Boski nakaz: mówi bowiem: „Bacz, żebyś uczynił wszystko według wzoru, który ci pokazano na górze”.
PBG Którzy służą kształtowi i cieniowi rzeczy niebieskich, jako Mojżeszowi od Boga powiedziane było, gdy miał dokończyć przybytku: Patrzajże, ( mówi), abyś uczynił wszystko według kształtu, który ci jest okazany na tej górze.
PBT Usługują oni obrazowi i cieniowi rzeczywistości niebieskich. Gdy bowiem Mojżesz miał zbudować przybytek, to w ten sposób został pouczony przez Boga. Patrz zaś - mówi - abyś uczynił wszystko według wzoru, jaki ci został ukazany na górze.
PBW służą oni w świątyni, która jest tylko obrazem i cieniem niebieskiej, jak to zostało objawione Mojżeszowi, gdy miał budować przybytek: Bacz, powiedziano mu, abyś uczynił wszystko według wzoru, który ci został ukazany na górze.
PBWP Lecz ich posługiwanie jest zaledwie obrazem i cieniem tego, co dzieje się w niebie. Dlatego już Mojżesz, gdy zabierał się do budowy przybytku, otrzymał takie oto polecenie od Boga: Staraj się wykonać wszystko według tego wzoru, który ci został ukazany na górze.

W powyższym wersecie przy identycznym słowie w identycznej formie mamy wyjątkowo jednomyślnie tłumaczenie zgodnie wskazujące na Boską inspirację.
Χρημάτισμαι – ‘otrzymał boski nakaz’, ‘od Boga powiedziane było’, ‘został pouczony od Boga’, ‘zostało objawione, ‘otrzymał takie oto polecenie od Boga’.

Sprawdźmy może jeszcze kilka konkretnych przykładów z Biblii i zobaczmy jak oddano tam interesujące nas słowo:

Hebr. 11:7
Χρηματίσθείς – ‘otrzymawszy Boskie ostrzeżenie’, ‘obwieszczony będąc od Boga’, ‘został pouczony cudownie’,
‘ostrzeżony cudownie’, ‘otrzymał pouczenia’.
PBNŚ Dzięki wierze Noe, otrzymawszy Boskie ostrzeżenie przed tym, czego jeszcze nie widziano, okazał zbożną bojaźń i zbudował arkę ku wybawieniu swego domu; i przez tę wiarę potępił świat oraz stał się dziedzicem prawości, która jest z wiary.
PBG Wiarą obwieszczony będąc od Boga Noe o tem, czego jeszcze nie było widzieć, uczciwości wyświadczając, przygotował korab ku zachowaniu domu swego, przez który potępił świat i stał się dziedzicem sprawiedliwości tej, która jest z wiary.
PBT Przez wiarę Noe został pouczony cudownie o tym, czego jeszcze nie można było ujrzeć, i pełen bojaźni zbudował arkę, aby zbawić swą rodzinę. Przez wiarę też potępił świat i stał się dziedzicem sprawiedliwości, którą otrzymuje się przez wiarę.
PBW Przez wiarę zbudował Noe, ostrzeżony cudownie o tym, czego jeszcze nie można było widzieć, pełen bojaźni, arkę dla ocalenia rodziny swojej; przez nią wydał wyrok na świat i odziedziczył usprawiedliwienie, które jest z wiary.
PBWP Noe, choć o tym otrzymał pouczenia, czego jeszcze nie można było ujrzeć oczyma, to jednak już powodowany światłem wiary i napełniony bojaźnią przystąpił do budowy arki, mając w ten sposób ocalić cały ludzki ród. Idąc również za głosem wiary wzgardził światem i osiągnął to, że został uznany za sprawiedliwego w oczach Bożych.

Rzymian 11:4
Χρηματισμός – ‘Boskie oświadczenie’, ‘Boska odpowiedź’, ‘odpowiedź Boża’, ‘wyrocznia Boża’, ‘odpowiedzi’.
PBNŚ A jednak co mówi do niego Boskie oświadczenie? „Pozostawiłem sobie siedem tysięcy mężczyzn, którzy nie zgięli kolana przed Baalem”.
PBG Ale cóż mu mówi Boska odpowiedź? Zostawiłem sobie siedm tysięcy mężów, którzy nie skłonili kolana Baalowi.
PBT Lecz co mu głosi odpowiedź Boża? Pozostawiłem sobie siedem tysięcy mężów, którzy nie zgięli kolan przed Baalem.
PBW Ale co mu mówi wyrocznia Boża? Zostawiłem sobie siedem tysięcy mężów, którzy nie zgięli kolan przed Baalem.
PBWP I cóż usłyszał w odpowiedzi? Zostawiłem sobie siedem tysięcy mężów, którzy nie ugięli swych kolan przed Baalem.

Widzimy, że w większości wersetów w Biblii, gdzie występuje to słowo (z pominięciem Dziejów 11:26) wyraźnie wskazuje na Boską inspirację. Można je tłumaczyć też na ‘wolę lub nakaz Boży’.

Słowo nazwać ma swój konkretny odpowiednik w języku greckim.
Proszę sprawdźmy w słowniku.

nazwa, δνομα
nazywać, έπικαλέω, έρώ, καλέω, λέγω, ονομάζω, προσαγορεύω
nazywać siebie, επονομάζομαι
nazywać się, λέγω
nazywany, τοϋνομα
nazywany niezgodnie z prawdą, ψευδώνυμος
nazywanym być, επιλέγομαι,

W identycznej znaczeniu jak w przypisie do Biblii Tysiąclecia ‘Chrześcijanami nazwali poganie wyznawców Chrystusa’ słowo ‘nazwać’ znajdziemy na przykład w ewangelii Mateusza. Proszę sprawdźmy:

Mateusza 10:25
έπεκάλεσαν
PBNŚ Wystarczy, by uczeń stał się jak jego nauczyciel, a niewolnik jak jego pan. Jeśli ludzie nazywają Beelzebubem gospodarza, czyż tym bardziej nie nazwą tak jego domowników?
PBG Dosyć uczniowi, aby był jako mistrz jego, a sługa jako Pan jego; jeźlić gospodarza Beelzebubem nazywali, czem więcej domowniki jego nazywać będą.
PBT Wystarczy, jeśli uczeń będzie jak jego nauczyciel, a sługa jak pan jego. Jeśli pana domu przezwali Belzebubem, o ileż bardziej jego domowników tak nazwą.
PBW wystarczy uczniowi, aby był jak jego mistrz, a sługa jak jego pan; jeśli gospodarza Belzebubem nazwali, tym bardziej jego domowników!
PBWP Wystarczy, że uczeń będzie dorównywał swemu nauczycielowi, a sługa panu. A jeżeli Pana domu uznali za Belzebuba, to o ileż bardziej uczynią to samo z domownikami Jego!

Widzimy, że jest tu jednak zupełnie inne słowo greckie.

1 Jana 4:1
Umiłowani, nie każdej natchnionej wypowiedzi wierzcie, lecz sprawdzajcie natchnione wypowiedzi, czy pochodzą od Boga, ponieważ wyszło na świat wielu fałszywych proroków.

Dobrze pamiętać, że wersety cytowane przeze mnie mogą zawierać błędy tłumaczy lub kopistów - wydarzenia opisane w Biblii rozegrały się dawno temu i zostały przeważnie spisane w języku hebrajskim lub greckim a tłumaczenie z jakiego korzystam dokonano w oparciu o przekład z języka angielskiego. Dlaczego jeżeli widzicie jakieś błędy to prosiłbym o informacje.

#2 mirek

mirek

    Elita forum (> 1000)

  • Członkowie
  • PipPipPipPip
  • 3184 Postów

Napisano 2007-08-02, godz. 18:44

A ja muszę przyznać, że zaciekawił mnie ten temat. Postanowiłem więc sprawdzić wszystkie wystąpienia wyrazu CHREMATIZO w NT. Nie jest tego dużo, gdyż słowo to występuje w NT zaledwie 9 razy. Według Słownika Grecko-Polskiego pod redakcją Popowskiego termin ten oznacza dawać wyrocznię, dawać objawienie, nakaz, pouczenie, ostrzeżenie; otrzymywać imię, nosić imię, używać imienia, być nazywanym. A więc jak widać wyraz ten posiada dosyć duży zakres znaczeniowy.

Zacznijmy może od naszego wiodącego wersetu i zobaczmy jak brzmi on w różnych przekładach:

Dz 11:26 Bg „I bawili się przez cały rok przy onym zborze, i uczyli mnóstwo wielkie; a najpierwej w Antyjochii uczniowie nazwani są Chrześcijanami.”

Dz 11:26 BT „A kiedy [go] znalazł, przyprowadził do Antiochii i przez cały rok pracowali razem w Kościele, nauczając wielką rzeszę ludzi. W Antiochii też po raz pierwszy nazwano uczniów chrześcijanami.”

Dz 11:26 Bw „a gdy go znalazł, przyprowadził go do Antiochii. I tak się ich sprawy ułożyły, że przez cały rok przebywali razem w zborze i nauczali wielu ludzi; w Antiochii też nazwano po raz pierwszy uczniów chrześcijanami.”

Dz 11:26 Bp „a gdy go odnalazł, przyprowadził do Antiochii. Pracowali razem w Kościele przez cały rok, nauczając tłumy ludzi. W Antiochii po raz pierwszy nazwano uczniów chrześcijanami.”


Dz 11:26 NS „a znalazłszy go, przyprowadził do Antiochii. Tak doszło do tego, że przez cały rok zgromadzali się z nimi w zborze i nauczali sporą rzeszę: i po raz pierwszy właśnie w Antiochii dzięki Boskiej opatrzności nazwano uczniów chrześcijanami.”

Dz 11:26 WH „και ευρων ηγαγεν εις αντιοχειαν εγενετο δε αυτοις και ενιαυτον ολον συναχθηναι εν τη εκκλησια και διδαξαι οχλον ικανον χρηματισαι τε πρωτως εν αντιοχεια τους μαθητας χριστιανους”

Już na pierwszy rzut oka wydaje się, że w PNŚ dodano dodatkowe sformułowanie "dzięki Boskiej opatrzności". Wyrażenia tego brak jest jednak w oryginale greckim. Sprawdźmy wobec tego w jaki sposób Strażnica oddaje inne wersety, w których występuje ten sam wyraz grecki CHREMATIZO. Miejsca te podzieliłem na dwie zauważalne grupy.

Do pierwszej grupy zaliczyłem wszystkie wersety (razem z podanym na początku jest ich 8), w którym Strażnica zaznacza, iż wyrocznia pochodziła od Boga i miała boskie pochodzenie. Oto te miejsca:

Mt 2:12 Bw „A ostrzeżeni we śnie, by nie wracali do Heroda, inną drogą powrócili do ziemi swojej.”

Mt 2:12 NS „Ale ponieważ otrzymali we śnie Boskie ostrzeżenie, aby nie wracali go Heroda, odeszli do swej krainy inną drogą.”

Mt 2:12 WH „και χρηματισθεντες κατ οναρ μη ανακαμψαι προς ηρωδην δι αλλης οδου ανεχωρησαν εις την χωραν αυτων”

--------------------------------------------------------------------------------

Mt 2:22 Bw „Ale gdy usłyszał, że Archelaus króluje w Judei po ojcu swoim, Herodzie, bał się tam iść, ostrzeżony jednak we śnie, udał się w strony Galilei.”

Mt 2:22 NS „Ale usłyszawszy, że w Judei króluje Archelaus w miejsce swego ojca, Heroda, lękał się tam udać. A otrzymawszy we śnie Boskie ostrzeżenie, odszedł na terytorium Galilei”

Mt 2:22 WH „ακουσας δε οτι αρχελαος βασιλευει της ιουδαιας αντι του πατρος αυτου ηρωδου εφοβηθη εκει απελθειν χρηματισθεις δε κατ οναρ ανεχωρησεν εις τα μερη της γαλιλαιας”

--------------------------------------------------------------------------------

Lk 2:26 Bg „I obwieszczony był od Boga przez Ducha Świętego, że nie miał oglądać śmierci, ażby pierwej oglądał Chrystusa Pańskiego.”

Lk 2:26 BT „Jemu Duch Święty objawił, że nie ujrzy śmierci, aż zobaczy Mesjasza Pańskiego.”

Lk 2:26 Bw „Temu Duch Święty objawił, iż nie ujrzy śmierci, zanim by nie oglądał Chrystusa Pana.”

Lk 2:26 Bp „Duch Święty objawił mu, że nie umrze, zanim nie zobaczy Mesjasza Pańskiego.”


Lk 2:26 NS „I zostało mu przez Boga wyjawione za pośrednictwem ducha świętego, że nie ujrzy śmierci, dopóki wpierw nie zobaczy Chrystusa Jehowy.”

Lk 2:26 WH „και ην αυτω κεχρηματισμενον υπο του πνευματος του αγιου μη ιδειν θανατον πριν [η] αν ιδη τον χριστον κυριου”

--------------------------------------------------------------------------------

Dz 10:22 Bw „A oni rzekli: Setnik Korneliusz, mąż sprawiedliwy i bogobojny, cieszący się uznaniem całego narodu żydowskiego, otrzymał od anioła świętego polecenie, aby cię wezwać do swojego domu i posłuchać tego, co masz do powiedzenia.”

Dz 10:22 NS „Oni rzekli: "Korneliusz, setnik, mąż prawy i bojący się Boga oraz cieszący się dobrą opinią u całe go narodu żydowskiego, otrzymał za pośrednictwem świętego anioła Boskie polecenia. żeby cię wezwał do swego domu i posłuchał tego, co masz powiedzieć".”

Dz 10:22 WH „οι δε ειπαν κορνηλιος εκατονταρχης ανηρ δικαιος και φοβουμενος τον θεον μαρτυρουμενος τε υπο ολου του εθνους των ιουδαιων εχρηματισθη υπο αγγελου αγιου μεταπεμψασθαι σε εις τον οικον αυτου και ακουσαι ρηματα παρα σου”

--------------------------------------------------------------------------------

Hbr 8:5 Bw „służą oni w świątyni, która jest tylko obrazem i cieniem niebieskiej, jak to zostało objawione Mojżeszowi, gdy miał budować przybytek: Bacz, powiedziano mu, abyś uczynił wszystko według wzoru, który ci został ukazany na górze.”

Hbr 8:5 NS „a którzy pełnią świętą służbę w symbolicznym wyobrażeniu oraz cieniu rzeczy niebiańskich; tak jak Mojżesz, gdy miał dokończyć namiot, otrzymał Boski nakaz: mówi bowiem: "Bacz, żebyś uczynił wszystko według wzoru, który ci pokazano na górze.”

Hbr 8:5 WH „οιτινες υποδειγματι και σκια λατρευουσιν των επουρανιων καθως κεχρηματισται μωυσης μελλων επιτελειν την σκηνην ορα γαρ φησιν ποιησεις παντα κατα τον τυπον τον δειχθεντα σοι εν τω ορει”

--------------------------------------------------------------------------------

Hbr 11:7 Bw „Przez wiarę zbudował Noe, ostrzeżony cudownie o tym, czego jeszcze nie można było widzieć, pełen bojaźni, arkę dla ocalenia rodziny swojej; przez nią wydał wyrok na świat i odziedziczył usprawiedliwienie, które jest z wiary.”

Hbr 11:7 NS „Dzięki wierze Noe, otrzymawszy Boskie ostrzeżenie przed tym, czego jeszcze nie widziano, okazał zbożną bojaźń i zbudował arkę ku wybawieniu swego domu; i przez tę wiarę potępił świat oraz stał się dziedzicem prawości, która jest z wiary.”

Hbr 11:7 WH „πιστει χρηματισθεις νωε περι των μηδεπω βλεπομενων ευλαβηθεις κατεσκευασεν κιβωτον εις σωτηριαν του οικου αυτου δι ης κατεκρινεν τον κοσμον και της κατα πιστιν δικαιοσυνης εγενετο κληρονομος”

--------------------------------------------------------------------------------

Hbr 12:25 Bw „Baczcie, abyście nie odtrącili tego, który mówi; jeśli bowiem tamci, odtrąciwszy tego, który na ziemi przemawiał, nie uszli kary, to tym bardziej my, jeżeli się odwrócimy od tego, który przemawia z nieba.”

Hbr 12:25 NS „Baczcie, żebyście się nie wymawiali temu, który mówi. Bo jeśli nie uszli ci, co się wymawiali temu, który dawał Boskie ostrzeżenie na ziemi, to o ileż bardziej my nie ujdziemy, jeśli się odwrócimy od tego, który mówi z niebios.”

Hbr 12:25 WH „βλεπετε μη παραιτησησθε τον λαλουντα ει γαρ εκεινοι ουκ εξεφυγον επι γης παραιτησαμενοι τον χρηματιζοντα πολυ μαλλον ημεις οι τον απ ουρανων αποστρεφομενοι”


Jednak powyższą regułę "psuje" jeden werset, w którym w PNŚ nie oddano myślą, że nazwanie kogoś miało boskie pochodzenie:

Rz 7:3 Bw „A zatem, jeśli za życia męża przystanie do innego mężczyzny, będzie nazwana cudzołożnicą, jeśliby jednak mąż zmarł, wolna jest od przepisów prawa i nie jest cudzołożnicą, gdy zostanie żoną drugiego męża.”

Rz 7:3 NS „Dopóki więc jej mąż żyje, byłaby zwana cudzołożnicą, gdyby należała do innego mężczyzny. Ale jeśli jej mąż umrze, jest wolna od jego prawa, tak iż nie jest cudzołożnicą, gdy należy do innego mężczyzny.”

Rz 7:3 WH „αρα ουν ζωντος του ανδρος μοιχαλις χρηματισει εαν γενηται ανδρι ετερω εαν δε αποθανη ο ανηρ ελευθερα εστιν απο του νομου του μη ειναι αυτην μοιχαλιδα γενομενην ανδρι ετερω”

Muszę przyznać, że pomimo tego temat wydaje mi się bardzo ciekawy. Dlatego zapraszam wszystkich, a szczególnie ciebie Jacku, do dalszej dyskusji i odpowiedzenia sobie na pytanie: czy te wszystkie przytoczone objawienia pochodziły od Boga? Jest to wątek o tyle ciekawy, że na przykład wynikałoby z niego, że Bóg może dawać ostrzeżenia we śnie.
On zaś rzekł: Baczcie, by nie dać się zmylić. Wielu bowiem przyjdzie w imieniu moim, mówiąc: Ja jestem, i: Czas się przybliżył. Nie idźcie za nimi!" (Łk 21:8, BW)

#3 mirek

mirek

    Elita forum (> 1000)

  • Członkowie
  • PipPipPipPip
  • 3184 Postów

Napisano 2007-08-19, godz. 13:00

Bardzo ciekawie na temat wersetu z naszego wątku wypowiedzieli się Paweł i Inga w liście do zboru w Sandomierzu:

http://brooklyn.org...._sandomierz.pdf

Ja pozwoliłem sobie zacytować idealnie pasujący do tego wątku fragment ich listu (ze strony 33):

Poza tym, wątpliwości budzi twierdzenie, że istnieje uzasadniona potrzeba posiadania dodatkowej nazwy, narzuconej przez J. Rutherford’a ruchowi Badaczy Pisma Świętego. Istotnie, Biblia w wielu miejscach odnosi do sług Bożych określenie „świadkowie” (por. 1 Kor. 15:15a). Słudzy Boga, łącznie z Jezusem, są w pewnej płaszczyźnie Jego świadkami - świadkami Jehowy. Ale czy fakt, iż wiele osób obecnie podaje się za chrześcijan rzeczywiście powoduje, że istnieje potrzeba przyjęcia dodatkowej nazwy? Czy nie jest to poprawianie Boga? Przecież nazwa „chrześcijanie” pojawiła się dzięki opatrzności Bożej! (Dz. 11:26). Nazwa „chrześcijanin” pochodząca z greki, znaczy „pomazańcowy” lub „należący do pomazańca”, czyli będący własnością Chrystusa – pomazańca Bożego, pomazaniec to w j. greckim chrystos (z tego punktu widzenia „drugie owce” nie mogą być chrześcijanami, mogą być nimi tylko ci, których Bóg dał Jezusowi). A może Joseph Rutherford po prostu potrzebował dobrego logo dla tworzonej przez siebie religii? Logo z imieniem Bożym w nazwie – czyż mógłby wymyślić ktoś coś lepszego?
On zaś rzekł: Baczcie, by nie dać się zmylić. Wielu bowiem przyjdzie w imieniu moim, mówiąc: Ja jestem, i: Czas się przybliżył. Nie idźcie za nimi!" (Łk 21:8, BW)

#4 mirek

mirek

    Elita forum (> 1000)

  • Członkowie
  • PipPipPipPip
  • 3184 Postów

Napisano 2008-11-09, godz. 15:11

Oto skan z leksykonu Thayer dotyczący słowa CHREMATIZO:

Dołączona grafika

oraz CHREMATISMOS:

Dołączona grafika
On zaś rzekł: Baczcie, by nie dać się zmylić. Wielu bowiem przyjdzie w imieniu moim, mówiąc: Ja jestem, i: Czas się przybliżył. Nie idźcie za nimi!" (Łk 21:8, BW)




Użytkownicy przeglądający ten temat: 0

0 użytkowników, 0 gości, 0 anonimowych