10 replies to this topic

[kjt]

[font=Arial][size=2]
Zanim przejdziemy do meritum spróbuję ogólnie zarysowac pojęcia, jakimi bedę operował:
za Kazimierzem Dobrowolskim za magię nalezłoby przyjąć system praktyk, które wg przekonania sprawcy wywołuje okreslone skutki, oparte na wierze w fikcyjne zwiazki między dwoma łańcuchami zjawisk. Stanowiła etap na drodze poznawczej człowieka, który miał stanowic wytłumaczenie otaczającej rzeczywistosci i oddziaływanie na nią. Ale inny badacz zjawiska, Robert Walter, mówi z kolei, że magia jest jednocześnie wiedzą i umiejętnością posługiwania sie wolą w taki sposób, by uruchomione nią nadnaturalne (to jest niepojęte dla okreslonych ludzi) siły powodowały sprawdzalne materialne zdarzenia. Jak postaram się niżej wywieść, historia dobitnie wykazuje na przejscie od definicji Waltera do definicji Dobrowolskiego.

I. Prehistoria, czyli okres, którego nie było wg ŚJ
Dla chrześcijan, muzułamów czy żydów nie było i nie ma problemu z rozróżnieniem magii i religii. Jednak wiara w Jednego Boga nie towarzyszy ludziom od początku, a na pewno nie towarzyszy ludziom od początku wszędzie. Zdaniem innego badacza zjawiska, I. G. Fraziera,, magia i religia występowały poczatkowo w odrębnych i nieprzenikających się postaciach. Wg Fraziera "natura jest w swym biegu gietka i może być zmieniona", tak więc "możemy przekonać potęzne istoty nią rządzące, aby zmieniły tok wydarzeń w kierunku sprzyjającym". To jest religia, natomiast magia polega na tym, że człowiek moze przymusić określone nadnaturalne siły do porządanego zachowania. Może też je przebłagać, podobnie jak religia, stąd rozróznienie obu dziedzin poczatkowo jednak nie mogło być ostre.
Niemniej gros uważa, że w magia wyprzedziła pojawienie się religii i występuje juz w paleolicie, natomiast powstanie religii jest ściśle związane z postaniem na terenie Europy organizacji plemiennych, a na Wschodzie - pierwszych państw.
II. Babilon
Magia babilonska przetrwała do naszych czasów dzięki przede wszystkim blisko 200 glinianym tabliczkom z okresu panowania króla Assurbanipala (669-626 pne), które to znajdują sie obecnie w British Museum. Wg tychże, popartych mniejszymi znaleziskami, babilonski panteon tworzyli: bóg nieba Anu, bóg Ziemi Bel i bóg wody Ea. Ea był także bogiem rzemiosła, mądrości i sztuk magicznych. Jego synem był Marduk, najwyższy mag bogów, zaś żoną Damkina. Oprócz nich bogami byli jeszcze samas, bóg Słońca, oraz dwaj bogowie ognia - Gibil i Nusku. Imiona są dla historyka o tyle ważne, że przetrwały w róznych zakleciach aż do średniowiecza, a i teraz, jak sądzę, można by je odszukać gdzies posród New Age.
Oprócz bogów Niebo, Ziemie i Podziemie opanowały demony, odpowiedzialne za takie zjawiska, jak wicher, burza, czy też groźne choroby. Nieustannie też trwała walka dobra ze złem, gdzie dobro to bogowie, a demony to zło. Swoją droga podobny obraz świata mają ŚJ: kwestia sporna, czyli spór Boga z Szatanem, czyli spór Dobra ze Złem (nie pytajcie, dlaczego użyłem dużych liter. Po prostu użyłem).
To właśnie w Babilonie używano na szeroką skalę amuletów i talizmanów.
Magia w Babilonii dzieliła się na dwie, wzajemnie nie zachodzące na siebie - tzw. białą magię, która w zasadzie była usankcjonowana przez prawo, oraz magii czrnej, złej, nazywanej czarnoksięstwem lub też czarami. Bo jeśli człowiek mógł ochronić sie przed demonami (magia biała), to mógł też nad nimi panować (magia czarna). Ta postać była zwalczana przez kapłanów i panstwo (zdaniem piszącego biblijny nakaz uśmiercania czarownic pochodzi własnie od babilonczyków i dotyczy czarownic, które zajmowały sie czarną magią).
Zresztą o takim ujęciu biblijnego nakazu uśmiercania czarownic zdaniem piszącego świadczy dobitnie księga Daniela (Daniel, 2:48). Prorokowanie, a raczej czytanie snów, należało bowiem w Babilonii do białej magii.
cdn jeśli będziecie chcieli

[kjt]

cd.
III. Cywilizacja grecka itd.
W 538 roku Cyrus II Starszy zdobywa Babilon. Żydzi otrzymali zgodę na powrót. Wracając do domu niejako zabierają ze sobą także całą dostepną wiedze o o magii. zawarta jest w tzw. księdze Henocha, zaś z czasem urosła do ogromnego tajemnego systemu, zwanego kabałą. Europa natomiast zetkneła się z magią babilonską (zwaną juz wówczas chaldejską) podczas wojen grecko-perskich w V w. pne. Zdaniem ówczesnych historykow greckich, a potem rzymskich, twórcą magii miał być prorok zaratustra, żyjący prawdopodobnie na przelomie VII i VI wieku pne. Trochę to dziwi, bowiem Zaratustra własnie surowo zakazał wszelkiej magii, ale jak widać, człowiek zazwyczaj na przestrzeni wieków był na bakier z historia:-). Gdy Aleksander Wielki ostatecznie pokonał panstwo perskie uprawianie magii w Grecji stało się zjawiskiem pospolitym. Drugim, wielkim osrodkiem magii w tym czasie stał się Egipt. szczegolnie ta "szkoła" wywarła wielki wpływ na Europę, bowiem została przejęta przez Arabów i rozpowszechniona głównie w mauretanskiej Hiszpanii, gdzie ulegałłą coraz większemu pomieszaniu z pierwotną żydowską kabałą. Co do Greków zaś J. Ennomoser w Historii magii stwierdza, że cywlilizacja grecka przypominała "żyjącą magię, jakiej żaden inny naród żyjący przedtem ani potem nie zademonstrował".
Rzym na poczatku naszej ery był potęga, która wg niektórych skupiała 25% wszystkich żyjących ówczesnie ludzi na świecie. Im bliżej było upadku, tym magia wzrastała na znaczeniu. magia grecka, która z oczywistych wzgledów zaczynała zamierać, na nowo odrodziła sie, zaś powstałe wtedy trzy kierunki filozoficzne (neoplatonizm, filozofia neopitagorejska i filozofia Filona z Aleksandrii) przyczyniły się do wydatnego rozwoju magii. Wielu uznanych wtedy za magów i filozofow jednoczesnie głosiło, tak jak np. Appoloniusz z Tiany, że wielcy filozofowie greccy głosili jedynie prastara mądrość Zydów, Egiocjan, magów perskich i braminów. Było też tak, że postać Appoloniusza z Tiany niektórzy pisarze pogańscy przeciwstawiali Chrystusowi, a napisana na polecenie żony Juliusza Sewera, cesarzowej Julii Dommy, historia życia Appoloniusza, zawiera moim zdaniem więcej "cudów", niż wszystkie ewngelie, apokryfów nie wyłączając:-)
Inym , zanym szeroko dzieki Dziejom apostolskim, magiem z tego okresu był Szymon Mag. za panowania cesarza Klaudiusza doczekał się nawet posągu, albowiem uznano go za ... boga. Człowiek ten twierdził o sobie, że "jest najwyższą mocą, to jest tym, który jest ponad wszystkim - ojcem, i pozwalał nzywać siebie wszelkimi mianami, jakimi tylko ludzie go nazywali" (Ireneusz).
Czasy te obfitowały w znamienne dla późniejszych wieków "odkrycia". I tak Apulejusz, jako pierwszy, umieścil demony w powietrzu. Demony wg Greków były to jeszcze tzw. bóstwa pośrednie, które zajmują się sprawami ludzi i pełnia rolę posłańców pomiędzy nimi a bóstwami wyższego rzędu. Ciekawa jest dla czytelnika motywacja takiej "lokacji". Otóż wg Apulejusza każdy z 4 żywiołów ma swoich mieszkańców. "Ptaków za takich mieszkańców nie można uważać, bo one tylko chwilowo unosza się w powietrzu, a mieszkają na ziemi". A więc siłą rzeczy demony muszą mieszkać w powietrzu. Mnie to osobiście przekonuje:-)

Użytkownik kjt edytował ten post 2007-07-11, godz. 18:01

[kjt]

IV. Ojowie Kościoła a czary.
Św. Augustyn w dziele De civitate Dei podkresla, że demony nie mogą być zaliczone do bogów, ponieważ mają zły i przewrotny charakter, nadto zaś pomagają przy wykonywaniu sztuk magicznych. Zdaniem Augustyna demony to przewrotne, podstępne i kłamliwe duchy, zamieszkujące powietrze. Mają wiedzę, są jednak pozbawione miłości. Jednym z bardziej istotnych problemów Augustyna było rozważenie kwestii, czy duchy powietrza mogą "ucieleśnić" się na tyle, żeby móc utrzymywać stosunki z kobietami.
Jak wielką wage przywiązywano wówczas do walki "ideologicznej" religii z magią świadczy chociażby to, że Augustyn jest autorem dzieła wymierzonego przeciwko magii Apulejusza i Plutarcha, rozprawy De divinatione daemonum. W wiekach późno-średnich magią zajmowały się np. przyrodniczy ośrodek oxfordzki, a przede wszystkim ośrodki quasi-franciszkańskie, powiązane z Joachimem z Fiore, tym samym, który pierwszy w chrześcijaństwie zaczął stosować rzekomo biblijną zasadę "dzień za rok". Przypominam, był to wiek XII!
Z innych wielkich owych czasów, dla których magia stanowiła ważny instrument poznania świata, trzeba wymienic Awicennę, Albertusa Magnusa czy też ... Rogera Bacona. Na marginesie trzeba zauważyć, że nawet nasz Mikołaj Kopernik był bardziej znany współczesnym jako astrolog, niz uczony (dlatego też Luter wymyślał mu, że jaki.s astrolog zamierza obalić "jedynie słuszne" zasady astronomii). Jednak ojcowie Kościoła byli przeciwni czarom i czarostwu. Z chwilą uzyskania wpływów w cesarstwie rzymskim nastąpił ostry zwrot przeciwko astrologom, wrózbitom i magom (rozporządzenie Konstantyna Wielkiego z 319-321). Jednak dopiero ww XIII wieku utrwalił się pogląd, że czarownice i czarownicy stanowią korporację kierowaną prze szatana, która to korporacja wymierzona jest przeciwko społeczności. Był to juz wyraźny sygnał, że walka z wrogami ludzkości, jak mysleli współcześni, lada moment sie rozpocznie.

[kjt]

V. Literatura ŚJ
generalnie pomija sprawę tzw. polowań na czarownice. Zamiast opisu faktycznych zdarzeń w dziejach poczatkowo Europy, nastepnie pozostałych kontynentów poza Australią i Antarktydą, potencjalny "adept" karmiony jest obrazem smażącego się brodatego nieboraka z przywiązaną do szyi księgą (tak: Wspaniały finał objawienia bliski! str. 31), dla uniknięcia jakichkolwiek mozliwości interpretacyjnych innych od zamierzonych przez NN autorów widnieje podpis: Na chrześcijaństwie ciąży krew ludzi, których prześladowano i mordowano za to, że tłumaczyli, czytali lub choćby tylko posiadali Biblię.
Przyznam się, że kiedy po raz pierwszy zetknąłem sie z tym twierdzeniem uznałem, że jakiekolwiek zgłebianie tak poważnej literatury jest po prostu stratą czasu, natomiast polemika z tak postawionym twierdzeniem, powielonym w szeregu innych publikacji, jest bezcelowa, ponieważ NN autorzy nie wysilili się nawet, by przytoczyć chociażby jedno źródło tak szokującej publikacji. Tak wiec palenie za posiadanie Biblii jest twierdzeniem fałszywym, co jednak wcale nie oznacza, że stosy nie płonęły. Płonęły, ale z innego powodu. Na marginesie stwierdzam, że ta "nauka" w organizacji trwa nadal. Nie dalej jak wczoraj usiłowali mnie do niej przekonać "głosiciele", na dodatek w całości obarczając winą za palenie na stosach (w tym oczywiście posiadaczy Biblii uznanych za ... czarowników i czarownice, ale to juz chyba własna interpretacja głosicieli) Świete Officium, zwane Inkwizycją. Na moje pytanie, czy przypadkiem nie zauważyli, że liczba ŚJ którzy przedwcześnie odeszli z tego świata, bo odmówili szczepien ochronnych (1931- 1951, jeśli dobrze pamiętam) oraz transfuzji krwi nie jest większa od liczby ofiar Inkwizycji, wyraźnie dali do zrozumienia, że moje pytanie jest niepoważne, albowiem ŚJ jest na świecie niespełna 7 milionów, co jest liczbą znacznie mniejszą od liczby ofiar Inkwizycji. I tak oto w końcu doszliśmy do największego mitu XX wieku, tj. liczby ofiar polowań na czarownice. Od razu przypomniała mi sie publikacja w Nieznanym Świecie z 2004 roku, w której autor jako kolejną prawdę objawioną podawał liczbę ofiar Inkwizycji w wysokości 10.000.000 osób, nadto ostro krytykował inkwizycję włoską pomimo tego, że Włochy powstały dwa lata po tym, jak Inkwizycja została zniesiona w panstwie koscielnym.
Mit ten jest połączony jednocześnie z kłamstwem, albowiem to nie Inkwizycja paliła ludzi za "czary". Przepraszam za ten nieco przydługi wstęp do właściwego zagadnienia. Po weekendzie postaram się odpowiedzieć na pytania:
1. Ile było ofiar?
2. Kto orzekał kary śmierci?
3. Kto był przeciwny torturom?
4. Jakie instytucje urządzały polowania?
A także podam kilka przykładów współczesnych ataków na czarownice w drugiej połowie XX wieku, w tym pochodzący z terenu Niemiec (1976).

[kjt]

VI. Liczba.
Sam jeszcze w latach 1980-tych byłem zwolennikiem tezy, że tylko na obszarze niemieckich landów spalono ok. 1 miliona osób (mniej wiecej tyle samo liczyła ludność Szwecji w okresie tzw. Potopu). Wizja Europy centralnej, w której dym przesłaniał większość nieba przez prawie cały rok wydawała mi sie okrutna, ale i prawdziwa. Jednak z czasem zapoznawałem się z coraz to nowszymi danymi, które znacząco obnizyły liczbę ofiar. By nie byc gołosłownym - w baskijskiej dzielnicy Francji, tzw. Labour uważano, że wykonano ponad 60.000 egzekucji, natomiast obecnie uważa się, że liczba egzekucji nie przekroczyła 80! W niemieckim Bambergu zawyżono liczbę ofiar w latach 1624 i 1631 dwukrotnie, w Szkocji zaś z szacunkowych 7500 ostało się jedynie 1500. Moim zdaniem na tak znaczne zawyżenie wpłynął niewatpliwie fakt braku rozróżnienia pomiędzy ilością procesów o czary, a wydanych w nich wyroków śmierci. Wg dostepnych danych np. w latach 1537-1630 w Pays de Vaud odbyły się 102 procesy, z których aż 90 zakończyło sie egzekucją, ntomiast w innym regionie Francji, w departamencie du Nord, w latach 1542-1679 na 187 procesów egzekucja nastapiła w 90, co stanowiło 48%. Mniej więcej w tym samym czasie w hrabstwie Essex w Anglii jedynie niecałe 25% procesów konczyło się orzeczeniem śmierci oskarzonego. Zresztą, im bliżej konca XVII wieku, tym udział procentowy ofiar jest coraz mniejszy - w Finlandii, Ostrobothia, orzeczono jedynie 15% egzekucji z ogólnej liczby procesów.
Zarządzone przez Heinricha Himmlera w latach 1930-tych badania dotyczące sądzenia osób podejrzanych o uprawianie magii i czarów przyniosły informacje o około 30.000 procesów na terenie Niemiec i panstw sąsiadujących. Biorąc pod uwagę to, że duża część procesów dotyczyła więcej niż jednej osoby, obecnie przyjmuje się, że na terenie Niemiec doszło do ok. 50.000 procesów. Druga pod tym niechlubnym wzgledem jest ... Polska, gdzie szacuje się liczbę procesów na okolo 15.000. Inne państwa europejskie, w których odbywały sie procesy o czary - Wyspy Brytyjskie (Anglia i Szkocja) - ok. 5000 procesów, w tym ponad połowa w Szkocji, kraje skandynawskie - ok. 5000, Węgry, Siedmiogród, Mołdawia , Wołoszczyzna i Rosja razem - około 4000. Natomiast w Hiszpanii i w ksiestwach włoskich łaczna ilość procesów to około 10.000, ale większość dotyczyła pomniejszych form "magii" i róznych "zabobonów", co z kolei stanowiło o tym, że bardzo niewielka ilość tych procesów zakończyła się orzeczeniem i wykonaniem kary śmierci. Te szacunkowe dane, przyjmowane jednak przez gros uczonych, dają obraz niespełna 110 tysięcy procesów, z których ponad połowa (60.000) zakończyła się smiercią skazanego. Stalin kiedys powiedział - śmierć jednego człowieka to tragedia, śmierć tysiąca - to statystyka. To, że obecnie przyjmowana liczba ofiar jest znacząco, wiele razy nizsza, od przyjmowanej do niedawna, nie zmienia faktu, że np. tylko w jednym dniu roku pańskiego 1589 na ziemiach klasztoru w Kwidlinburgu stracono aż 133 czarownice, a w Eichstatt w ciągu roku dokonano aż 274 egzekucji. Jednak dla ludzi z XVI i XVII wieku liczba egzekucji nie była wcale straszna. Ich obawę żywiła wielka liczba żyjących czarownic. W 1571 roku czarownica imieniem Trois-Eschelles wyznała Karolowi IX, że w królestwie Francji zyje 300.000 czarownic, a w paręnaście lat poźniej, m.in. na tej podstawie, demonolog Henri Boguet oszacował liczbę czarownic na ok. 1.800.000 (łączna liczba mieszkańców wszystkich panstw skandynawskich łącznie z Danią w tym okresie!). A więc prześładowanie czarownic u podłoża miało obawę przed ogromnym niebezpieczenstwem, jakie nigdy wczesniej nie zawisło nad chrześcijanską Europą....

[Terebint]

Ej, to w końcu ile było ofiar inkwizycji, bo ja już się gubię?? Niedawno czytałem, że zaledwie 3 tysiące, a z tego, co Kjt pisze wynika, że jednak więcej...

[haael]

Ej, to w końcu ile było ofiar inkwizycji, bo ja już się gubię?? Niedawno czytałem, że zaledwie 3 tysiące, a z tego, co Kjt pisze wynika, że jednak więcej...

Mieszasz dwie rzeczy. Na czarownice nie polowała Inkwizycja ani nawet katolicy, tylko głównie protestanci. Katolicka Inkwizycja zajmowała się heretykami, a sposobem radzenia sobie z czarownicami w KK była spowiedź, chociaż nie mogę wykluczyć, że katolicy też parę czarownic spalili.
Moim zdaniem ofiar Inkwizycji było więcej, niż 3 tysiące (ta liczba może dotyczyć samej Inkwizycji hiszpańskiej). Tylko... większość z tych wyroków była słuszna. Nie możemy kwestionować wszystkich orzeczeń dawnego wymiaru sprawiedliwości tylko dlatego, że zajmowali się tym katolicy.

[Sebastian Andryszczak]

słuszne wyroki śmierci za herezję?!
Inkwizytorze, dobrze rozumiem, że mnie też byś spalił na stosie np. 15 lat temu, gdy byłem gorliwym ŚJ?

[haael]

słuszne wyroki śmierci za herezję?!
Inkwizytorze, dobrze rozumiem, że mnie też byś spalił na stosie np. 15 lat temu, gdy byłem gorliwym ŚJ?

Tak. Takie wtedy było prawo. Dura lex, sed lex.
Osobiście jestem bezwzględnie przeciwny karze śmierci, ale, na litość boską, nie będę potępiał całego świata, że się do moich wymagań nie dostosował, co Ty zdaje się czynisz.
Chrześcijaństwo było wtedy porządkiem prawnym i społecznym. Sprzeciwiając się chrześcijaństwu w tamtym okresie to tak, jakbyś dzisiaj kwestionował istnienie państwa polskiego. Takie procedery wymagały przeciwdziałania. A że nie mieliśmy wtedy psychologów, resocjalizacji i innych rzeczy, to jedynym środkiem zapobiegawczym była kara śmierci.
Z resztą, wystarczyło się wyrzec swoich błędnych poglądów, żeby kary śmierci uniknąć i tak robiło 95% wszystkich heretyków i to bez żadnych tortur.

Śmiercią była karana także nielojalność wobec króla. Czy to też uważasz za zbrodnię przeciw ludzkości?

Częstym błędem jest przykładanie do średniowiecza i starożytności dzisiejszych miar. Powinieneś konsekwentnie wytknąć średniowiecznej Europie brak demokracji, równouprawnienia kobiet czy równego dostępu do Internetu. Dzisiaj to co innego, bo przez ten tysiąc lat doszliśmy do różnych rozwiązań prawnych, konwencji i przede wszystkim wynalazków naukowych, które pozwoliły nam złagodzić prawo. Ale każde prawo obowiązuje od chwili jego ogłoszenia, więc nie możesz wymagać, żeby w średniowieczu go przestrzegali, zanim jeszcze Ty je wymyśliłeś.

Tak na marginesie, to Inkwizycja też była bardzo ważnym etapem dochodzenia do takiej wolności, jaką dzisiaj mamy. "Inkwizycja" to z łaciny "śledztwo", co oznaczało, że sąd inkwizycyjny poprzedzony był dochodzeniem. Jak możesz się domyślić, wcześniej nie prowadziło się żadnego dochodzenia a sądy polegały na tym, że lokalny władca ścinał łeb temu, kogo uważał za winnego. Inną metodą egzekwowania sprawiedliwości były pojedynki, ordalia, wróżby itp. Kościół wprowadził Inkwizycję właśnie po to, żeby ukrócić sądowniczą samowolę władców.
Inkwizycja była w sądownictwie krokiem naprzód a krytykowanie jej dzisiaj to mniej więcej to samo, co potępianie teorii geocentrycznej Ptolomeusza. Dziś wiemy, że jest nieprawdziwa, ale to była najlepsza rzecz, jaką ludzie wtedy mogli wymyślić.

Możesz jeszcze argumentować, że kara śmierci za herezję jest sprzeczna z Biblią albo naukami Jezusa, ale to ciężko będzie wykazać. W Starym Zakonie herezja była karana śmiercią. Poza tym, jeżeli Twoje kryteria są tak ostre, to żadne państwo na świecie nigdy nie było i nigdy nie będzie sprawiedliwe.

Nie wierz, Sebastianie, we wszystkie stereotypy, jakie krążą o Inkwizycji w zbiorowej świadomości.

[Terebint]

Ciekawe myśli poruszyłeś tu Haael, na pewne sprawy patrzyłem kiedyś zupełnie inaczej. Szkoda, że tak ciężko ustalić kto, kogo i dlaczego zabijał.

[Terebint]

Tu jest ciekawy materiał na temat inkwizycji. Okazuje się, że zginęło od 35 do 37 tysięcy ludzi...