7 replies to this topic

[mirek]

Flp 4:5 Bg „Skromność wasza niech będzie wiadoma wszystkim ludziom; Pan blisko jest.”

Flp 4:5 BT „Niech będzie znana wszystkim ludziom wasza wyrozumiała łagodność: Pan jest blisko!”

Flp 4:5 Bw „Skromność wasza niech będzie znana wszystkim ludziom: Pan jest blisko.”

Flp 4:5 Bp „Skromność wasza niech będzie znana wszystkim ludziom. Pan jest blisko!”

Flp 4:5 NS „Niech wasz rozsądek stanie się znany wszystkim ludziom. Pan jest blisko.”

Flp 4:5 WH „το επιεικες υμων γνωσθητω πασιν ανθρωποις ο κυριος εγγυς”

W tekście greckim występuje na podanym miejscu wyraz EPIEIKES, co oznacza "skromność" i wyrazy pokrewne. Słowo "rozsądek" jest innym wyrazem greckim SOPHROSYNE. Dlaczego wobec tego Strażnica w taki sposób oddała ten werset? Czyżby dlatego, że "rozsądek" w nauce Świadków Jehowy odgrywa większą rolę niż "skromność"?

[mirek]

Ten sam wyraz grecki EPIEIKES występuje w NT w sumie 5 razy jeszcze w następujących miejscach (1 Tym 3:3; Tyt 3:2; 1 P 2:18; Jak 3:17)

1Tm 3:3 Bg „Nie pijanica wina, nie bitny, nie sprośnego zysku chciwy, ale słuszność miłujący, nieswarliwy, niełakomy;”

1Tm 3:3 BT „nieprzebierający miary w piciu wina, nieskłonny do bicia, ale opanowany, niekłótliwy, niechciwy na grosz,”

1Tm 3:3 Bw „nie oddający się pijaństwu, nie zadzierzysty, lecz łagodny, nie swarliwy, nie chciwy na grosz,”

1Tm 3:3 Bp „nie upijający się, nie awanturnik, ale człowiek łagodny. niekłótliwy, niechciwy pieniędzy.”

1Tm 3:3 NS „nie awanturujący się po pijanemu, nie skory do bicia, lecz rozsądny, nie wojowniczy, nie miłujący pieniędzy,”

1Tm 3:3 WH „μη παροινον μη πληκτην αλλα επιεικη αμαχον αφιλαργυρον”
--------------------------------------------------------------------------------
Tt 3:2 Bg „Nikogo nie lżyli, byli niezwadliwymi, ale układnymi, okazując wszelką skromność przeciwko wszystkim ludziom.”

Tt 3:2 BT „nikogo nie lżyć, unikać sporów, odznaczać się uprzejmością, okazywać każdemu człowiekowi wszelką łagodność.”

Tt 3:2 Bw „aby o nikim źle nie mówili, nie byli kłótliwi, ale ustępliwi, okazujący wszelką łagodność wszystkim ludziom.”

Tt 3:2 Bp „żeby nikomu nie ubliżali, nie byli kłótliwi, ale łagodni i zawsze uprzejmi dla wszystkich ludzi.”

Tt 3:2 NS „żeby o nikim nie mówili krzywdząco, nie byli wojowniczy, żeby byli rozsądni, przejawiając wszelką łagodność wobec wszystkich ludzi.”

Tt 3:2 WH „μηδενα βλασφημειν αμαχους ειναι επιεικεις πασαν ενδεικνυμενους πραυτητα προς παντας ανθρωπους”
--------------------------------------------------------------------------------
1P 2:18 Bg „Słudzy! bądźcie poddani panom we wszelakiej bojaźni, nie tylko dobrym i bacznym, ale i dziwnym.”

1P 2:18 BT „Niewolnicy! Z całą bojaźnią bądźcie poddani panom nie tylko dobrym i łagodnym, ale również surowym.”

1P 2:18 Bw „Domownicy, bądźcie poddani z wszelką bojaźnią panom, nie tylko dobrym i łagodnym, ale i przykrym,”

1P 2:18 Bp „Służba domowa niech z lękiem i czcią będzie uległa swoim panom nie tylko dobrym i łagodnym, ale i surowym.”

1P 2:18 NS „Niech słudzy domowi będą z całą należną bojaźnią podporządkowani swym właścicielom, nie tylko dobrym i rozsądnym, lecz i tym, których trudno zadowolić.”

1P 2:18 WH „οι οικεται υποτασσομενοι εν παντι φοβω τοις δεσποταις ου μονον τοις αγαθοις και επιεικεσιν αλλα και τοις σκολιοις”
--------------------------------------------------------------------------------
Jk 3:17 Bg „Ale mądrość, która jest z góry, najprzódci jest czysta, potem spokojna, mierna, powolna, pełna miłosierdzia i owoców dobrych, nieposądzająca, i nieobłudna.”

Jk 3:17 BT „Mądrość zaś /zstępująca/ z góry jest przede wszystkim czysta, dalej, skłonna do zgody, ustępliwa, posłuszna, pełna miłosierdzia i dobrych owoców, wolna od względów ludzkich i obłudy.”

Jk 3:17 Bw „Ale mądrość, która jest z góry, jest przede wszystkim czysta, następnie miłująca pokój, łagodna, ustępliwa, pełna miłosierdzia i dobrych owoców, nie stronnicza, nie obłudna.”

Jk 3:17 Bp „Natomiast mądrość (pochodząca) z góry jest przede wszystkim skromna, dalej pełna pokoju, pobłażliwa, uległa, pełna miłosierdzia i dobrych owoców, jest stała i szczera.”

Jk 3:17 NS „Ale mądrość z góry jest przede wszystkim nieskalanie czysta, następnie usposobiona pokojowo, rozsądna, gotowa okazać posłuszeństwo, pełna miłosierdzia i dobrych owoców, nie czyni stronniczych wyróżnień, nie jest obłudna.”

Jk 3:17 WH „η δε ανωθεν σοφια πρωτον μεν αγνη εστιν επειτα ειρηνικη επιεικης ευπειθης μεστη ελεους και καρπων αγαθων αδιακριτος ανυποκριτος”

Jak podaje wielki słownik grecko-polski Popowskiego słowo to oznacza "łagodność", "uprzejmość". Z podanych przykładów widać, że PNŚ oddaje go zawsze poprzez wyraz "rozsądek".

Wyraz SOPHRON oznaczający rozsądny, roztropny, rozważny, opanowany, skromny i występuje w 4 miejscach: 1 Tym 3:2; Tyt 1:8, 2:2, 5. Strażnica oddaje zawsze poprzez zwrot "trzeźwego umysłu".

Wyraz SOPHROSYNE oznacza rozsądek, roztropność, powściągliwość, opanowanie, czy skromność i występuje 3 razy w Biblii w miejscach: Dz 26:25; 1 Tym 2:9, 15. Strażnica oddaje wyrażeniem "trzeźwość umysłu".

Dz 26:25 Bw „A Paweł rzecze: Nie szaleję, najdostojniejszy Festusie, lecz wypowiadam słowa prawdy i rozsądku.”

Dz 26:25 NS „Lecz Paweł rzekł: "Nie szaleję. Wasza Ekscelencjo Festusie, lecz wypowiadam słowa prawdy i trzeźwości umysłu.”

Dz 26:25 WH „ο δε παυλος ου μαινομαι φησιν κρατιστε φηστε αλλα αληθειας και σωφροσυνης ρηματα αποφθεγγομαι”

[mirek]

Nie omieszkam oczywiście standardowo podać co podaje na temat słowa EPIEIKES leksykon Thayer:



Leksykon odesłał też do pokrewnego słowa EPIEIKEIA:



Jak widać możliwe jest oddanie tego słowa jako "sweet reasonableness" czyli "słodki rozsądek". Usprawiedliwiałoby to więc oddanie w taki sposób tego słowa, chociaz podstawowe znaczenie to "łagodność, delikatność, uprzejmość".

[miedziana_cyna]

Zauważyłem, że Flp 4,5 najdziwniej tłumaczy Biblia Tysiąclecia; nie chodzi o to, że niepoprawnie, lecz dziwnie: "wyrozumiała łagodność" brzmi zupełnie jak jakaś świadkowska nowomowa ("niezasłużona życzliwość" itp.); przyznam, że po BT nie spodziewałem się czegoś takiego.

Pozdrawiam!

[mirek]

No a co powiesz na temat oddania słów SOFRON i SOFROSYNE? Przedstawiam co podaje leksykon Thayer:

SOFRON


SOFROSYNE

[mirek]

To samo słowo SOPHROSYNE (wraz z jego synonimem AIDOS) znajduje się również w poniższym tekście:

1Tm 2:9 Bg „Także i niewiasty, aby się ubiorem przystojnym ze wstydem i skromnością zdobiły, nie z trefionemi włosami, albo złotem, albo perłami, albo szatami kosztownemi,”

1Tm 2:9 BT „Podobnie kobiety - w skromnie zdobnym odzieniu, niech się przyozdabiają ze wstydliwością i umiarem, nie przesadnie zaplatanymi włosami albo złotem czy perłami, albo kosztownym strojem,”

1Tm 2:9 Bw „Podobnie kobiety powinny mieć ubiór przyzwoity, występować skromnie i powściągliwie, a nie stroić się w kunsztowne sploty włosów ani w złoto czy w perły, czy kosztowne szaty,”

1Tm 2:9 Bp „Tak samo, żeby strój kobiety był przyzwoity, aby ubierały się one skromnie i prosto. Nie w wyszukane fryzury i złoto, nie w perły i kosztowne szaty,”

1Tm 2:9 NS „Podobnie pragnę, by kobiety ozdabiały się schludnym ubiorem, ze skromnością i trzeźwością umysłu, nie różnymi stylami splatania włosów i złotem lub perłami albo bardzo kosztownym strojem,”

1Tm 2:9 WH „ωσαυτως γυναικας εν καταστολη κοσμιω μετα αιδους και σωφροσυνης κοσμειν εαυτας μη εν πλεγμασιν και χρυσιω η μαργαριταις η ιματισμω πολυτελει”

Jeszcze skan z leksykonu Thayer terminu AIDOS:



Podsumowując poznane w tym wątku wyrazy greckie mamy (za słownikiem greckim Vocatio):

AIDOS - godność
EPIEIKES - łagodny, delikatny, uprzejmy, łaskawy
SOPHROSYNE - roztropność, zdrowy rozum, powściągliwość, opanowanie, umiarkowanie

[mirek]

W poprzednim poście wprowadzono nowy termin grecki AIDOS. Oto co temat róznic między tym słowem a wyrazem SOPHROSYNE ma do powiedzenia jeszcze Richard C. Trench w swoim "Słowniku Synonimów Nowego Testamentu" (strony 69-72):

These two are named together by St. Paul (1 Tim. 2:9; cf. Plato, Phoedrus, 253 d) as constituting the truest adornment of a Christian woman; σωφροσυνη occurs only on two other occasions (Acts 26:25: 1 Tim. 2:15). If the distinction which has been drown in § 19 be correct, then that which Xenophon (Cyrop. viii. 1. 31) puts into the mouth of Cyrus cannot stand: διηρει δε αιδω και σωφροσυνην τηδε, ος τους μεν αιδουμενους· τα εν τω φανερω αισχρα φευγοντας, τους δε σωφρονας και τα εν τω αφανει. It is faulty on both sides; on the one hand αιδως does not merely shun open and manifest baseness, however αισχυνη may do this; on the other a mere accident of σωφροσυνη is urged as constituting its essence. The etymology of σωφροσυνη, as σωζουσα την φρονησιν (Aristotle, Ethic. Nic. vi. 5), or σωτηρια της φρονησεως (Plato, Crat. 411 e; cf. Philo, De Fort. 3), must not be taken as seriously intended; Chrysostom has given it rightly: σωφροσυνη λεγεται απο του σωας τας φρενας εχειν. Set over against ακολασια (Thucydides, iii. 37; Aristotle, Rhet. i. 9; Philo, Mund. Opif. 16 b ), and ακρασια (Xenophon, Mem. iv. 5), the mean between ασωτια and φειδωλια (Philo, De Praem. et Poen. 918 b ), it is properly the condition of an entire command over the passions and desires, so that they receive no further allowance than that which the law and right reason admit and approve (επικρατεια των επιθυμιων, 4 Macc. 1:31; cf. Tit. 2:12); cf. Plato (Symp. 196 c): ειναι γαρ ομολογειται σωφροσυνη το κρατειν ηδονων και επιθυμιων: his Charmides being dedicated throughout to the investigation of the exact force of the word. Aristotle (Rhet. i. 9): αρετη δι' ην προς τας ηδονας του σωματος ουτως εχουσιν, ως ο νομος κελευει: Plutarch (De Curios. 14; De Virt. Mor. 2; and Gryll. 6): βραχυτης τις εστιν επιθυμιων και ταξις, αναιρουσα μεν τας επεισακτους και περιττας, καιρω δε και μετριοτητι κοσμουσα τας ανακαιας: Philo (De Immut. Dei, 316 e): μεση ραθυμιας δε εκκεχυμενης και φειδωλιας ανελευθερου, σωφροσυνη: cf. Diogenes Laërtius, iii. 57.91; and Clement of Alexandria, Strom. ii. 18. In Jeremy Taylor’s words (The House of Feasting): ‘It is reason’s girdle, and passion’s bridle. . . . it is ρωμη ψυχης, as Pythagoras calls it; κρηπις, so Socrates; κοσμος αγαθων παντων; so Plato; ασφαλεια των καλλιστων εξεων, so Iamblichus.’ We find it often joined to κοσμιοτης (Aristophanes, Plut. 563, 564); to ευταξια (2 Macc. 4:37); to καρτερια (Philo, De Agric. 22); ἁγνεια (Clement of Rome, 1 Cor. § 58). No single Latin word exactly represents it; Cicero, as he himself avows (Tusc. iii. 8; cf. v. 14), rendering it now by ‘temperantia,’ now by ‘moderatio,’ now by ‘modestia;’ and giving this account of it: ‘ejus enim videtur esse proprium motus animi appetentes regere et sedare, semperque adversantem libidini, moderetam in omni re servare constantiam. ’ σωφροσυνη was a virtue which assumed more marked prominence in heathen ethics than it does in Christian (δωρημα καλλιστον θεων, as Euripides, Med. 632, has called it); not because more value was attached to it there than with us; but partly because there it was one of a much smaller company of virtues, each of which therefore would singly attract more attention; but also in part because for as many as are “led by the Spirit,” this condition of self-command is taken up and transformed into a condition yet higher still, in which a man does not order and command himself, which, so far as it reaches, is well, but, which is better still, is ordered and commanded by God.

At 1 Tim. 2:9 we shall best distinguish between αιδως and σωφροσυνη, and the distinction will be capable of further application, if we affirm of αιδως that it is that ‘shamefastness,’¹ or pudency, which shrinks from overpassing the limits of womanly reserve and modesty, as well as from the dishonour which would justly attach thereto; of σωφροσυνη that it is that habitual inner self-government, with its constant rein on all the passions and desires, which would hinder the temptation to this from arising, or at all events from arising in such strength as should overbear the checks and barriers which αιδως opposed to it.

--------------------------------------------------------------------------------

¹ It is a pity that ‘shamefast’ (Ecclus. 41:16) and ‘shamefastness’ by which our Translators rendered σωφροσυνη here, should have been corrupted in modern use to ‘shamefaced,’ and ‘shamefacedness.’ The words are properly of the same formation as ‘steadfast,’ ‘steadfastness,’ ‘soothfast,’ ‘soothfastness,’ and those good old English words, now lost to us, ‘rootfast,’ and ‘rootfastness:’ to which add ‘masterfast,’ engaged to a master; ‘footfast,’ captive; ‘bedfast,’ bedridden; ‘handfast,’ affianced; ‘weatherfast,’ weatherbound. As by ‘rootfast’ our fathers understood that which was firm and fast by its root, so by ‘shamefast’ that which was established and made fast by (an honorable) shame. To change this into ‘shamefaced’ is to allow all the meaning and force of the word to run to the surface, to leave us ethically a far poorer word. It is inexcusable that all modern reprints of the Authorized Version should have given in to this corruption. So long as the spelling does not affect the life of a word, this may very well fall in with modern use; we do not want ‘sonne’ or ‘marvelie,’ when everybody now spells ‘son’ and ‘marvel.’ But where this life is assailed by later alterations, corruptions in fact of the spelling, and the word in fact changed into another, there the edition of 1611 should be exactly adhered to, and considered authoritative and exemplary for all that followed.

[mirek]

W jednym z poprzednich postów podałem definicję terminu EPIEIKEIA, którą powtarzam jeszcze raz:

EPIEIKEIA - łaskawość


Jak widać podana definicja odsyła jeszcze do innego podobnego słowa bliskoznacznego:

PRAOTES - łagodność, delikatność, cichość, uprzejmość, skromność


Oto co na temat róznicy między tymi terminami ma jeszcze do powiedzenia Richard C. Trench w swoim "Słowniku Synonimów Nowego Testamentu" (strony 153-157):

Ταπεινοφροσυνη and επιεικεια, though joined together Clement of Rome (1 Ep. § 56), are in their meanings too far apart to be fit subjects of synonymous discrimination; but πραοτης, which stands between, holds on to both. The attempt has just been made to seize its points of contact with ταπεινοφροσυνη. Without going over this ground anew, we may consider the relations to επιεικεια in which it stands.

The mere existence of such a word as επιεικεια is itself a signal evidence of the high development of ethics among the Greeks.¹ It expresses exactly that moderation which recognizes the impossibility cleaving to all formal law, of anticipating and providing for all cases that will emerge, and present themselves to it for decision; which, with this, recognizes the danger that ever waits upon the assertion of legal rights, lest they should be pushed into moral wrongs, lest the ‘summum jus’ should in practice prove the ‘summa injuria’; which, therefore, urges not its own rights to the uttermost, but, going back in part or in the whole from these, rectifies and redresses the injustices of justice.² It is thus more truly just than strict justice would have been; being δικαιον, και βελτιον τινος δικαιου, as Aristotle expresses it (Ethic. Nic. v. 10. 6); ‘es ist nämlich nicht das gesetzlich gerechte, sondern das dasselbe berichtigende’ (Brandis); being indeed, again to use Aristotle’s words, επανορθωμα νομου, η ελλειπει δια το καθολου:³ and he sets the ακριβοδικαιος, the man who stands up for the last tittle of his legal rights, over against the επιεικης. In the Definitions which go under Plato’s name (412 B ) it is δικαιων και συμφεροντων ελαττωσις: it is joined by Lucian (Vit. Auct. 10) to αιδως and μετριοτης, and in a fragment of Sophocles is opposed to η απλως δικη. Correctio ejus, Grotius defines it, in quo lex propter universalitatem deficit. Ευγνωμοσυνη in its meaning approaches very closely to επιεικεια, but has not as completely been taken up into the scientific language of ethics. This aspect of επιεικεια, namely that it is a going back from the letter of right for the better preserving of the spirit, must never be lost sight of. Seneca (De Clem. ii. 7) well brings it out: ‘Nihil ex his facit, tanquam justo minus fecerit, sed tanquam id quod constituit, justissimum sit;’ and Aquinas: ‘Diminutiva est poenarum, secundum rationem rectam; quando scilicet oportet, et in quibus oportet.’ Göschel, who has written so much and so profoundly on the relations between theology and jurisprudence, has much on this matter which is excellent (Zur Philos. und Theol. des Rechts und der Rechtgeschichte, 1835, pp. 428–438).

The archetype and pattern of this grace is found in God. All his goings back from the strictness of his rights as against men; all his allowance of their imperfect righteousness, and giving of a value to that which, rigorously estimated, would have none; all his refusals to exact extreme penalties (Wisd. 12:18; Song of Three Children, 18; 2 Macc. 10:4; Ps. 85:5: οτι συ, Κυριε, χρηστος και επιεικης και πολυελεος: cf. Clement of Rome, 1 Ep. § 29: επιεικης και ευσπλαγχνος Πατηρ: Plutarch, Coriol. 24; Peric. 39; Coes. 57); all his keeping in mind whereof we are made, and measuring his dealings with us thereby; all of these we may contemplate as επιεικεια upon his part; even as they demand in return the same, one toward another, upon ours. Peter, when himself restored, must strengthen his brethren (Luke 22:32). The greatly forgiven servant in the parable (Matt. 18:23), having known the επιεικεια of his lord and king, is justly expected to shew the same to his fellow servant. The word is often joined with φιλανθρωπια (Polybius, v. 10. 1; Philo, De Vit. Mos. i. 36; 2 Macc. 9:27); with ημεροτης (Philo, De Car. 18; Plutarch, De Vit. Pud. 2); with μακροθυμια (Clement of Rome, 1 Ep. § 13); with ανεξικακια (Wisd. 2:19); often too with πραοτης: thus, besides the passage in the N. T. (2 Cor. 10:1), by Plutarch (Peric. 39; Coes. 57; cf. Pyrrh. 23; De Prof. Virt. 9). It will be called ανανδρια by as many as seek to degrade a virtue through the calling it the name of the vice which is indeed only its caricature (Aristides, De Concord. i. p. 529).

The distinction between πραοτης and επιεικεια Estius (on 2 Cor. 10:1) sets forth in part, although incompletely: ‘Mansuetudo [πραοτης] magis ad animum, επιεικεια vero magis ad exteriorem conversationem pertinet;’ compare Bengel: ‘πραοτης virtus magis absoluta, επιεικεια magis refertur ad alios.’ Aquinas too has a fine and subtle discussion on the relations of likeness and difference between the graces which these words severally denote (Summ. Theol. 2a 3oe, qu. 157): ‘Utrum Clementia et Mansuetudo sint penitus idem.’ Among other marks of difference he especially presses these two: the first that in ‘clementia’ (== επιεικεια) there is always the condescension of a superior to an inferior, while in ‘mansuetudo’ (πραοτης) nothing of the kind is necessarily implied: ‘Clementia est lenitas superioris adversus inferiorem: mansuetudo non solum est superioris ad inferiorem, sed cujuslibet ad quemlibet;’ and the second, that which has been already urged, that the one grace is more passive, the other more active, or at least that the seat of the πραοτης is in the inner spirit, while the επιεικεια must needs embody itself in outward acts: ‘Differunt ab invicem in quantum clementia est moderativa exterioris punitionis, mansuetudo proprie diminuit passionem irae.’

It is instructive to note how little of one mind our various Translators from Wiclif downward have been as to the words which should best reproduce επιεικεια and επιεικης for the English reader. The occasions on which επιεικεια occur are two, or reckoning το επιεικες as an equivalent substantive, are three (Acts 24:4; 2 Cor. 10:1; Phil. 4:5). It has been rendered in all these ways: ‘meekness,’ ‘courtesy,’ ‘clemency,’ ‘softness,’ ‘modesty,’ ‘gentleness,’ ‘patience,’ ‘patient mind,’ ‘moderation.’ επιεικης, not counting the one occasion already named, occurs four times (1 Tim. 3:3; Tit. 3:2; Jam. 3:17; 1 Pet. 2:18), and appears in the several Versions of our Hexapla as ‘temperate,’ ‘soft,’ ‘gentle,’ ‘modest,’ ‘patient,’ ‘mild,’ ‘courteous.’ ‘Gentle’ and ‘gentleness,’ on the whole, commend themselves as the best; but the fact remains, which also in a great measure excuses so much vacillation here, namely, that we have no words in English which are full equivalents of the Greek. The sense of equity and fairness which is in them so strong is more or less wanting in all which we offer in exchange.

--------------------------------------------------------------------------------

¹ No Latin word exactly and adequately renders it; ‘clementia’ sets forth one side of it, ‘aequitas’ another, and perhaps ‘modestia’ (by which the Vulgate translates it, 2 Cor. 10:1) a third; but the word is wanting which should set forth all these excellencies reconciled in a single and a higher one.

² In the words of Persins (iv. 11),

‘rectum discernit ubi inter
Curva subit, vel cum fallit pede regula varo.’

³ Daniel, a considerable poet, but a far more illustrious thinker, in a poem addressed to Lord Chancellor Egerton very nobly expands these words, or the thought in these words; indeed, the whole poem is written in honour of επιεικεια or ‘equity,’ as being

‘the soul of law,
The life of justice, and the spirit of right.’

Soo too in Spenser’s Fairy Queen the Legend of Artegal is devoted to the glorifying of the Christian grace of επιεικεια.

Użytkownik mirek edytował ten post 2009-05-12, godz. 08:47