Koszer
koszer, kaszer [hebr., zdatny, odpowiedni], pożywienie dozwolone do spożycia według żydowskiego prawa religijnego. Zasady dietetyczne w judaizmie, określane hebr. terminem kaszrut (zdatność), należące do najstarszych i najtrwalszych elementów kultury żyd., zapisane są w Pięcioksięgu Mojżesza (Księga Kapłańska, 11; Księga Powtórzonego Prawa, 14,9–21). Można spożywać tylko mięso pochodzące od określonych zwierząt (zakazane, czyli trefne, jest mięso wieprzowe, skorupiaków, węgorza itp.; mięso wołowe powinno pochodzić z przedniej części zwierzęcia), zabijanych w sposób rytualny (szechita). Nie wolno spożywać razem potraw mięsnych z mlecznymi, toteż używa się oddzielnych naczyń do ich przygotowywania i spożywania.
Zarówno mięso, jak przetwory mleczne musiały być poddane specjalnym zabiegom podczas całego procesu przygotowania. Przed przyrządzeniem potrawy z mięsa, aby pozbyć się resztek krwi, moczy się je przez pół godziny, następnie soli, a po godzinie płucze w zimnej wodzie; innym sposobem jest opiekanie nad ogniem. Należy usunąć wszystkie żyły.
...
Wino musi być koszerne, tzn. poddane specjalnym zabiegom rytualnym w procesie produkcji; dotyczy to również rodzynek. Wszystkie te skomplikowane przepisy i zasady, przez rabinów uzasadniane wpływem sposobu odżywiania się na duchowość i etykę człowieka, do dziś są przestrzegane przez Żydów ortodoksyjnych. Ze względu na nich cała żywność produkowana lub sprowadzana do Izraela musi być koszerna.
Żródło
KASZRUT (ZASADY KOSZERNOŚCI)
Według judaizmu człowiek jest istotą o atrybutach jednocześnie boskich i zwierzęcych ("I powiedział Bóg: Uczyńmy człowieka, według Naszej istoty, Naszego umysłu" - Ks. Rodzaju 1:26). (...) Zawieszony pomiędzy światem fizycznym i duchowym, człowiek może albo zbliżać się do Boga rozwijając w sobie sferę duchową, albo może żyć podobnie jak zwierzę. Rozwijanie sfery duchowej polega przede wszystkim na czynieniu dobra. Bo dobro naprawia i doskonali świat (tikkun olam). W ten sposób człowiek kontynuuje dzieło Boga. (...)
(...) Z pozoru wydaje się, że w zasadach kaszrutu (koszerności) chodzi albo o zdrowe odżywianie (stąd teorie, że to np. pasożyty u świń, groźne dla człowieka, są powodem zakazu jedzenia wieprzowiny), albo że są to jakieś archaiczne, bezsensowne ograniczenia, które w żaden sposób racjonalnie nie dają się wytłumaczyć.
(...) Religijny Żyd musi zastanawiać się na tym co je, kiedy je, jak została potrawa przygotowana i z czego, jak zostało pozbawione życia zwierzę, którego mięso spożywa, jakie to było zwierzę.
Aby zrozumieć głeboką filozofię etyczną kaszrutu, warto spojrzeć na jego podstawowe zasady.
Oto one (w skrócie):
1. Zwierzęta, których mięso może być spożywane muszą mieć rozdzielone kopyto i być przeżuwaczami (np. koń nie spełnia tego wymagania, bo nie ma rozdzielonego kopyta, świnia - bo nie przeżuwa, a królik - bo nie ma obu tych cech). Ptaki muszą nie być ptakami drapieżnymi i ich mięso musi stanowić tradycyjny pokarm człowieka (kury, kaczki, gęsi). Ze zwierząt żyjących w wodzie do jedzenia nadają się wyłącznie ryby z łatwo usuwalnymi łuskami i płetwami. Tak więc większość ryb jest koszerna, ale już na przykład pozbawiony klasycznej łuski węgorz - nie jest. Nie są koszerne skorupiaki i mięczaki. Każda substancja "produkowana" przez niekoszerne zwierzę jest niekoszerna. Wyjątek stanowi miód, który jest koszerny, bo jakkolwiek pszczoła jest niekoszerna, ale miód jest przez nią zbierany, a nie wytwarzany w dosłownym, fizjologicznym sensie (wyjątek stanowi miód spadziowy, ktory koszerny nie jest, bo jest zbieranym przez pszczoły produktem mszyc)
2. Każde zwierzę i ptak muszą być zabite według zasad żydowskiego prawa (szechita). Głównym celem szechity jest uśmiercanie zwierzęcia tak, aby maksymalnie ograniczyć jego cierpienie. Zabijający (szochet) musi być fachowcem, pobożnym i wykształconym, a noż rzeźnicki musi byc maksymalnie, chirurgicznie wręcz ostry, aby jednym ruchem można było pozbawić zwierzę życia. Zwierzę ranne, zwierzę zabite w sposób niefachowy - jest niekoszerne. Zabijane zwierzę i ptak muszą byc pozbawione 70 różnych rodzajów ran, chorób lub zniekształceń, aby być uznane za koszerne.
3. Niektóre rodzaje tłuszczu (czelew) nie nadają sie do jedzenia. Krew musi być całkowicie usunięta z mięsa (między innymi poprzez solenie i płukanie). Nie wolno jeść części żyjącego zwierzęcia. Zabronione jest jedzenie nerwu kulszowego i otaczającego go tłuszczu.
4. Zakazane jest gotowanie, jedzenie i odnoszenie korzyści z jakichkolwiek mieszanek mleka i mięsa. Produkty mleczne mogą pochodzić wyłącznie z mleka zwierząt koszernych.
Dwie sprawy są tu najważniejsze: oddziaływanie praw kaszrutu na człowieka i jego konsekwencje dla zwierząt.
Zacznijmy od zwierząt.
- Kaszrut najpierw eliminuje z żydowskiego stołu większość zwierząt, a poźniej gwarantuje pozostałym, że ich śmierć będzie jak najmniej bolesna.
- Kaszrut powoduje, że zwierzęta musza być hodowane i transportowane w tak humanitarny sposób, aby nie ulec zranieniu - bo zranione są niekoszerne.
- Kaszrut decyduje o tym, że religijni Żydzi nie są zainteresowani polowaniami, bo zabite na polowaniu zwierzę już z tego powodu, że nie zostało zabite wedlug reguł szechity - jest niekoszerne.
- Kaszrut decyduje wreszcie o tym, że zwierzę nie może być jedzone żywe - wykluczone jest więc takie torturowanie zwierząt, jakie miało miejsce jeszcze do niedawna w Indiach, gdzie cenioną potrawą był mózg żywej małpy.
Dla człowieka zasady kaszrutu stanowią przede wszystkim sposób na kształtowanie jego dyscypliny.
Uświadamiają mu, że nie wszystko, co da się zjeść, wolno mu zjeść. Zwierzęta są istotami, które są szczególnym dziełem Boga, mają większą wartość niż przedmioty przyrody nieożywionej. Zasługują więc na szacunek i szacunek ten wyraża się w uznawaniu reguł wobec nich obowiązujących. Zasady koszerności są kompromisem judaizmu z ideałem Tory, jakim było ograniczenie się człowieka do spożywania owoców i warzyw (wyłącznie na to zezwala ludziom Bóg w Księdze Rodzaju 1:28-29 i dopiero po potopie dopuszcza jedzenie mięsa zwierząt).
Zakaz spożywania krwi bierze się z faktu, że krew jest symbolem życia. Człowiekowi zostało dane prawo do pokarmu, ale nie do przywłaszczania sobie życia zwierzęcia. Dlatego krew musi zostać oddana.
Niełączenie potraw mlecznych z mięsem podkreśla opozycję pomiędzy życiem, które symbolizuje mleko a śmiercią, którą symbolizuje mięso. Mleko uzyskujemy od zwierzęcia, które żyje i w dodatku właśnie wydało nowe życie. Mięso jest ze zwierzęcia martwego. Judaizm narodził się w opozycji do kultury Egiptu, która zdominowana była przez obsesję śmierci. Dlatego oddzielanie symbolu życia od symbolu śmierci w judaizmie (pojawiające się stale) przeciwstawia się egipskiemu łączeniu życia ze śmiercią, które dewaluowało sens życia.
Podobnie symboliczny sens mają charakterystyczne cechy koszernych zwierząt. Przeżuwacze z rozdwojonym kopytem są zazwyczaj łagodne, pozbawione instynktów agresji. Żadne koszerne zwierzę nie jest drapieżnikiem i żadne nie jada padliny.
Widzimy więc w kaszrucie spełnianie wielu funkcji:
1. ogranicza liczbę zwierząt, które wolno jeść i zabijać ( ma to sens etyczny)
2. zapewnia, że zabijanie ich jest jak najmniej bolesne (również sens etyczny)
3. wywołuje niechęć do przelewania krwi (sens refleksyjny)
4. zaszczepia samodyscyplinę (sens refleksyjny)
5. podnosi czynność jedzenia z poziomu instynktownego na duchowy
(sens uświęcania)
(...)
Źródło
kwestia krwi a jedzenie miesa
kilka pytań do śJ
Ryby
Niekoszerność krwi a transfuzja - postawa żydów
poczęstunek u nie-żydów a koszerność
ryba a koszerność
koszerność czy obowiązuje nie-żydów
spozycie krwi i odpuszczenie tego grzechu
Kpł 17:13-14 Bw „Każdy, kto z synów izraelskich i z obcych przybyszów mieszkających pośród nich, upoluje zwierzę albo ptaka, które wolno jeść, niech wypuści jego krew i przykryje ją ziemią.Gdyż życie wszelkiego ciała jest w jego krwi, w niej ono tkwi; dlatego powiedziałem do synów izraelskich: Nie będziecie spożywać krwi z żadnego ciała, gdyż życie wszelkiego ciała jest w jego krwi, więc każdy, kto ją spożywa, będzie wytracony.”
Rdz 9:3-4 BT „Wszystko, co się porusza i żyje, jest przeznaczone dla was na pokarm, tak jak rośliny zielone, daję wam wszystko.Nie wolno wam tylko jeść mięsa z krwią życia.”
Czy w ogóle świadkowie Jehowy przykładają wagę do sprawdzania co za mięso spożywają? Jak weryfikują to czy mięso nie jest ze zwierzęcia uduszonego, niewykrwawionego, niepadłego itd? Zdecydowana większość mięsa nie spełnia nie tylko części ale i wszystkich zasad koszerności w tym wielu aspektów związanych z wykrwawianiem.
Prosiłbym o odpowiedź jak mianowicie świadkowie Jehowy dbają o wykrwawianie zwierząt by nie spożywać krwi zgodnie z tym co uczy Biblia.
