No replies to this topic

[bury]

Oczywiście wiem, że żaden z MSS NT nie posiada tetragramu ani zapisu fonetycznego imienia Bożego. Nie powinno się wstawiać do tłumaczenia czegoś , czego nie ma w oryginale.OK.
Ale wiem też, że żaden z MSS nie jest starszy niż 1700-1800 lat. A zatem nie mamy autografów NT,a to co mamy to odpisy i tłumaczenia.
Wiem również, że NIE MA DWÓCH takich samych MSS, a zatem dokonywano zmian tekstu i nie można ze 100% pewnością ustalić jaka była treść NT w 100%.
Z powyższego wynika, że BÓG NIE CZUWAŁ NAD KAŻDĄ LITERKĄ PISMA. Bóg pozwalał je zmieniać, choć nie zmieniło się jego SŁOWO, nad którym wciąż czuwa.
Czym zatem jest to SŁOWO Boże? Na pewno nie litery Pisma! Słowem Boga musi być coś głębszego, jakaś TREŚĆ Pisma.
Jednak czy zmieniając literkę w słowie nie zmieniam treści danego wyrazu, a może nawet całego zdania, w którym występuje?
Zatem o jaką niezmienną treść chodziło Bogu, gdy obiecywał czuwanie nad wypełnieniem jego Słowa?
To pytanie pozostawiam na razie bez odpowiedzi. Wracam do wątku Tetragramu w ewangeliach.

Zatem ustaliliśmy, że Bóg pozwalał ludziom dokonywać zmian w odpisach MSS NT. A czy zmiany mogły dotknąć również imię Boże?
Tak, mogły i dotknęły. Przykłady na to można znaleźć. Podawaliśmy tu wielokrotnie przypadki wersetów, w których w jednych MSS mamy imię Bóg, w innych - Pan a jeszcze w innych - Chrystus.
Czyli kopiści zastępowali jedne imiona Boga drugimi. Popełniali fałszerstwo? Niekoniecznie. Być może próbowali przybliżyć czytelnikom treść tekstu stając się poniekąd tłumaczami z greckiego na grecki.
Nie powinno to nas śmieszyć ani gorszyć. Przecież sami ni jesteśmy w stanie swobodnie posługiwać się tłumaczeniami Biblii pochodzącymi nawet sprzed 200 lat. Wszystkie języki mają ten sam problem ewolucji.
Kultura grecka zmieniała się i z biegiem czasu potrzeba tłumaczeń z greckiego na grecki, co unaocznia PNŚ na język grecki.

Czy mogło się stać tak, że kultura i znaczenie języka na tyle się zmieniło, że trzeba było tłumaczyć z greckiego na grecki? Z pewnością tak.
A czy znaczenie imion Boga: Bóg, Pan, Chrystus, Jehowa też zmieniało się przez lata? Tak, z pewnością tak.
Już samo pytanie jakie zadałem powinno nas szokować. Jak mogłem wśród imion Boga zamieścić imię Chrystus? To nie po naszemu prawda?
Tak, nie po naszemu ale PO ŻYDOWSKU! Żydzi uważali, zę jednym z imion Boga jest imię Mesjasz, co tłumaczy się Chrystus. Zaskoczeni? Ja byłem.

Czy więc przez pierwsze 200 lat przepisywania MSS mogła nastąpić jakaś znacząca zmiana znaczeń imion Bożych? Tak, mogła i nastąpiła.
Do 130 roku chrześcijaństwo rozwijało się głównie w łonie narodu Żydowskiego. Żydzi nauczali w większości zborów.
Żydzi rozumieli Jezusa po swojemu, co widać w każdej książce napisanej przez chrześcijańskiego Żyda. Niezmiennie zadziwiają mnie oni swoimi interpretacjami Pisma.
Mniej więcej na przełomie wieków sytuacja zaczęła się drastycznie zmieniać. Od powstania Bar Kochby i oficjalnego przekleństwa jakie Żydzi rzucili na Chrześcijan, Kościół odciął się również od Synagogi.
Ilość żydowskich chrześcijan zaczęła spadać. Pojawiało się nowe pojmowanie Boga, konieczność obrony chrześcijaństwa przed poganami i Żydami. Nastał czas chrześcijańskich apologetów greckich.
Pismo należało tłumaczyć z greckiego (żydowskiego) na grecki (pogański). O tym traktuje książka Jeana Danielou "Teolgia judeochrześcijańska".
Czy w ślad za tym tłumaczeniem pojęć żydowskich na pogańskie szło zmienianie imion Boga w Piśmie? Tak, i mamy tego przykłady w postaci wariantów MSS.
Czy więc mogło się tak zdarzyć, że ewangelie miały pierwotnie Tetragram a potem pojawiła się konieczność zastąpienia go surogatami tak, jak to się stało z Septuagintą?
Nie sposób tego wykluczyć. Ale najpierw może przeanalizujmy sobie tło w jakim miały miejsce wydarzenia opisane przez ewangelie.

W kulturze żydowskiej od 30 r p.n.e. bardzo silnie zaostrzyły się tendencje fundamentalistyczne. Rzym ingerował silnie w życie religijne czyniąc urząd arcykapłana posadą rotacyjną jednoroczną.
Uderzenie w Świątynie było uderzeniem w finanse narodu. Podniosły się nastroje radykalne, pragnienie jedności narodu. Usiłowano ujednolicić co się da.
Zmieniono kalendarz żydowski i w czasach Jezusa odmierzano czas na dwa żydowskie sposoby, co widać w ewangeliach.
Prawdopodobnie w tym czasie ostrzej unikano wymawiania imienia Jahwe, zastępując je imionami takimi jak Królestwo, Niebiosa itp.
Te nowe podejście do imion nie jest obce Jezusowi. Do roku 70 tylko Arcykapłan wymawiał to imię raz do roku w Dniu Przebłagania.

Jednak ogólnie mówiąc mamy do czynienia z dwoma ścierającymi się żydowskimi szkołami: Hillela (humanistyczną) oraz Szemmaja (legalistyczną).
Zatem Naród, jego tradycje i prawa nie są jednością i można się spodziewać, że sa w nim tacy, którzy idą za tendencją do unikania używania Imienia, jak i tacy,
co pokładają w jego używaniu wiarę w magiczną jego moc. Jednak dominują ci pierwsi, co ukazują zarówno targumy zastępujące Tetragram słowem "Słowo",
jak i helleniści posługujący się Septuagintą, z której Tetragram zniknął z kuli odczytywania go jako grackie PiPi.

Ale czy to oznacza, ze Żydzi w swoim towarzystwie, gdzie każdy wiedział jak się czyta tetragram, w ogóle nie używali imienia Jahwe?
Czy ta tradycja była już na tyle silnie zakorzeniona, że ani Jan Chrzciciel, ani Jezus, ani apostołowie, ani ewangeliści nie używali imienia Jahwe?
Myślę, że absolutne stronienie od Tetragramu było nie na miejscu. To, że Arcykapłan miał użyć tego imienia raz oznaczało szacunek a nie eliminację.
A Jezus był czymś więcej niż Świątynią! Czyżby miał być bardziej gorliwy i posunąć się do wyeliminowania tego imienia?

Zatem trzy ewangelie zostały napisane w łonie kultury żydowskiej głównie dla Żydów. Można się liczyć z kilkoma możliwościami odnoście Tettragamu:

• Ewangeliście cytując z LXX aby nie wprowadzać zamieszania w diasporze greckojęzycznej cytowali Septuagintę z surogatami zamiast Tetragramu.
• Ewangeliści cytując Jezusa oraz Jana Chrzciciela cytujących Targumy pisali to, co one mówiły
• Jezus i Jan poprawiali przekłady Prawa i używali imienia Jahwe tam, gdzie ono pierwotnie występowało i to właśnie zapisali ewangeliści
• Ewangeliści choć słyszeli Imię Jahwe z ust Jana i Jezusa jednak cytując ich cytujących podawali źródło sprawdzalne dla diaspory czyli LXX bez Tetragramu.

Jeśli Jan i Jezus używali imienia Jahwe to nie czynili tego często, a przynajmniej nie na tyle często aby zgorszyć tym faryzeuszy, gdyż nie widzimy aby zostali za to potępieni.
Co więcej Jezus i Jan używają imion zastępczych Boga takich jak Królestwo, Najwyży, Niebo, czyli korzystają ze zdobyczy tradycji.
Nigdy nie potępili nikogo za NIE UŻYWANIE imienia Jahwe ( co było zrozumiałe, gdyż za używanie go w Prawie nie ma przewidzianej nagrody, za to za nadużycie jest przewidziana kara).

Rozważmy więc ile razy i w jakich okolicznościach imię Jahwe miałby się pojawić w ewangeliach.

Oto w jakich miejscach PNŚ umieszcza imię Jehowa w ewangeliach (niebieskim kolorem zaznaczyłem cytaty ze ST):

• Mat 3:3 To wlasnie o nim powiedziano przez proroka Izajasza tymi slowy: "Słuchajcie! Ktoś wola na pustkowiu: 'Przygotujcie drogę Jehowy! Prostymi czyńcie jego szlaki' "
• Mat 4:4 Ale on, odpowiadajac rzekl: "Jest napisane: 'Nie samym chlebem ma żyć człowiek, lecz każda wypowiedzią, która przechodzi przez usta Jehowy' ".
• Mat 4:7 Jezus rzekl do niego: "Jest jeszcze napisane: 'Jehowy, twego Boga, nie wolno ci wystawiać na probe' ".
• Mat 4:10 Wtedy Jezus rzekl do niego: "Precz, Szatanie! Jest bowiem napisane: 'Jehowe, twego Boga, masz czcic i tylko dla niego masz pelnic swieta sluzbe' ".
• Mat 21:9 Tlumy zas, te idace przed nim i te podazajace za nim, wolaly: "Racz wybawic Syna Dawidowego! blogoslawiony, ktory przychodzi w imieniu Jehowy! Racz go wybawic na wysokosciach!"
• Mat 21:42 "Czy nigdy nie czytaliscie w Pismach: 'Kamien, ktory odrzucili budowniczowie, ten stal sie glownym kamieniem naroznym. Pojawil sie on za sprawa Jehowy i jest cudowny w naszych oczach'?
• Mat 22:37 On rzekl do niego: " 'Masz milowac Jehowe, twojego Boga, calym swym sercem i cala swa dusza, i całym swym umysłem'.
• Mat 22:44 'Jehowa rzekl do mego Pana: "Siądź po mojej prawicy, az położę twych nieprzyjaciół pod twoje stopy" '?
• Mat 23:39 Bo mowie wam: Odtad na pewno nie bedziecie mnie widziec, az powiecie: 'Błogosławiony, który przychodzi w imieniu Jehowy!' "

• Mar 1:3 Sluchajcie, ktos wola na pustkowiu: 'Przygotujcie droge Jehowy, prostymi czyncie jego szlaki' –
• Mar 11:9 A idacy z przodu i podazajacy z tylu wolali: "Racz wybawic! Blogoslawiony, ktory przychodzi w imieniu Jehowy!
• Mar 12:11 Pojawil sie on za sprawa Jehowy i jest Cudowny w naszych czasach'?"
• Mar 12:29 Jezus odpowiedzial: "Pierwsze jest: 'Sluchaj, Izraelu, Jehowa, nasz Bog, to jeden Jehowa, a ty masz milowac Jehowe, twojego Boga, calym swym sercem i cala swa dusza...
• Mar 12:36 Sam Dawid powiedzial za sprawa ducha swietego: 'Jehowa rzekl do mego pana: "Siadz po mojej prawicy, az poloze twych nieprzyjaciol pod twoje stopy" '

• Luk 3:4 jak jest napisane w ksiedze slow proroka Izajasza: "Sluchajcie! Ktos wola na pustkowiu: 'Przygotujcie droge Jehowy, prostymi czyncie jego szlaki.
• Luk 4:8 Jezus, odpowiadajac, rzekl do niego: "Jest napisane: 'Jehowe, twego Boga, masz czcic i tylko dla niego masz pelnic swieta sluzbe' ".
• Luk 4:12 odpowiadajac, Jezus rzekl do niego: "Powiedziano: 'Jehowy, twego Boga, nie wolno ci wystawiac na probe"'.
• Luk 4:18 "Spoczywa na mnie duch Jehowy, gdyz on mnie namascil, abym oznajmial dobra nowine ... abym oglaszal rok dobrej woli Jehowy".
• Luk 10:27 Ten, odpowiadajac, rzekl: " 'Masz milowac Jehowe, twojego Boga, calym swym sercem i cala swa dusza, i cala swa sila, i calym swym umyslem' oraz 'swego blizniego jak samego siebie'".
• Luk 13:35 oto wasz dom jest wam pozostawiony. Mowie wam: Na pewno nie bedziecie mnie widziec, az powiecie: 'Blogoslawiony, ktory przychodzi w imieniu Jehowy!' "
• Luk 19:38 i mowili: "Blogoslawiony, ktory przychodzi jako Krol w imieniu Jehowy! Pokoj w niebie i chwala w miejscach najwyzszych!"
• Luk 20:37 A ze umarli sa wskrzeszani, wyjawil nawet Mojzesz w sprawozdaniu o ciernistym krzewie, nazywajac Jehowe 'Bogiem Abrahama i Bogiem Izaaka, i Bogiem Jakuba'.
• Luk 20:42 Przeciez sam Dawid powiada w Ksiedze Psalmow: 'Jehowa rzekl do mego Pana: "Siadz po mojej prawicy,

Z tego porównania wynika, że cytowano zaledwie KILKA KLUCZOWYCH WERSETÓW

Cytat ewangelisty o zapowiedzi Jana Chrzciciela:

• "Słuchajcie! Ktoś wola na pustkowiu: 'Przygotujcie drogę Jehowy! Prostymi czyńcie jego szlaki' "

Cytaty w ustach Jezusa do szatana:

• 'Nie samym chlebem ma żyć człowiek, lecz każda wypowiedzią, która przechodzi przez usta Jehowy' ".
• "Jest jeszcze napisane: 'Jehowy, twego Boga, nie wolno ci wystawiać na probe' ".
• 'Jehowe, twego Boga, masz czcic i tylko dla niego masz pelnic swieta sluzbe' ".

Cytaty w ustach Jezusa wypowiedziane publicznie do Żydów:

• 'Kamień, ktory odrzucili budowniczowie, ten stal sie glownym kamieniem naroznym. Pojawil sie on za sprawa Jehowy i jest cudowny w naszych oczach'?
• 'Masz milowac Jehowe, twojego Boga, calym swym sercem i cala swa dusza, i całym swym umysłem'.
• 'Jehowa rzekl do mego Pana: "Siądź po mojej prawicy, az położę twych nieprzyjaciół pod twoje stopy" '?
• Odtądna pewno nie będziecie mnie widzieć, az powiecie: 'Błogosławiony, który przychodzi w imieniu Jehowy!'
  

Dzieci wołały za Jezusem:

• "Racz wybawić Syna Dawidowego! błogosławiony, który przychodzi w imieniu Jehowy! Racz go wybawić na wysokościach!"

Jezus będąc w Nazaret czytał z targumów:

• Luk 4:18 "Spoczywa na mnie duch Jehowy, gdyz on mnie namascil, abym oznajmial dobra nowine biednym, poslal mnie, abym oglaszal jencom uwolnienie, a slepym odzyskanie wzroku, abym zdruzgotanych odsylal jako uwolnionych, abym oglaszal rok dobrej woli Jehowy".

Tu można podnieść zaledwie kilka kwestii:

• Czy targumy,z których cytował Jezus zawierały w tym miejscy Tetragram?
• Czy dzieci żydowskie były uczone aby na ulicach wołać imię Jahwe?
• Czy w potyczce z szatanem Jezus cytował czy parafrazował LXX czy targum?
• Czy pod pojęciem "Imienia Jehowy" rozumiano coś innego niż nazwę?
• Czy w sprawie Ps 110 kluczową sprawą było imię Jahwe?
• Co rozumiano pod pojęciem: "miłować Jehowę Twego Boga"?

Użytkownik bury edytował ten post 2010-07-08, godz. 12:36